CNC Tezgâhlarında Titreşim (Vibrasyon) Problemleri ve Çözüm Yöntemleri

CNC işleme süreçlerinde karşılaşılan en yaygın problemlerden biri titreşim (vibrasyon) konusudur. İşleme sırasında oluşan titreşim; yüzey kalitesini bozabilir, takım ömrünü kısaltabilir ve tezgâh bileşenlerine ekstra yük bindirerek üretim maliyetlerini artırabilir. Bu nedenle titreşim kontrolü, modern CNC üretiminde oldukça kritik bir konudur.

Bu yazıda CNC titreşiminin nedenlerini, etkilerini ve en etkili çözüm yöntemlerini ele alıyoruz.

Titreşim Neden Oluşur?

CNC tezgâhlarda titreşimin oluşmasına neden olan başlıca 4 faktör vardır:

1. Yanlış Kesici Takım Seçimi

Uzun boylu frezeler, yetersiz çap oranı ve yanlış helis açısı titreşimi artırabilir.

2. Yanlış Tutucu Kullanımı

Düşük sıkma kuvvetine sahip tutucular veya aşınmış pensler dairesel titreşim oluşmasına neden olur.

3. Tezgâh Rijitliği ve Ayar Problemleri

Yetersiz tezgâh rijitliği, gevşek kızaklar veya yanlış balans titreşim oluşturur.

4. Hatalı İşleme Parametreleri

Aşırı ilerleme, düşük devir veya yanlış talaş yükü titreşime sebep olabilir.

Titreşimin Üretime Etkileri

CNC tezgâhında oluşan titreşim şu sorunlara yol açabilir:

• Yüzey kalitesinin bozulması (çizik, dalga izi)
• Takımın hızlı aşınması veya kırılması
• Tezgâhta ani yük artışı
• Parça tolerans dışına çıkması
• Gürültü ve operatör rahatsızlığı
• Üretim maliyetlerinin artması

Üretim verimliliğini doğrudan etkilediği için titreşim, ihmal edilmemesi gereken bir konudur.

Titreşim Problemlerine Etkili Çözüm Yolları

 1. Doğru Takım Boyu Seçimi

Takım boyu ne kadar uzarsa titreşim o kadar artar.

Kural: “Mümkün olan en kısa takımı kullan.”

 2. Daha Rijit Tutucular Tercih Edin

Shrink-fit (ısıl sıkmalı) veya güç tutucular titreşime karşı en iyi sonuçları verir. ER penslerde aşınma mutlaka kontrol edilmelidir.

 3. Takım Kaplamasına Dikkat Edin

Düşük sürtünmeli kaplamalar (DLC, TiAlN, AlTiN) titreşimi azaltmaya yardımcı olur.

 4. Parametre Optimizasyonu

• Devir artırılabilir
• İlerleme düşürülebilir
• “Radial depth” azaltılarak daha stabil işleme sağlanabilir

 5. Tezgâh Ayarlarını Kontrol Edin

• Spindle rulmanları
• Tabla balansı
• Lineer kızak boşlukları düzenli olarak kontrol edilmelidir.

 6. Kesme Sıvısı ve Soğutma Kullanımı

Yetersiz soğutma titreşim oluşturabilir. Yüksek basınçlı soğutma özellikle paslanmaz ve titanyumda büyük fark yaratır.

Titreşim Sorunlarını Önlemek İçin Altın Tavsiyeler

✔ Takımı parçaya mümkün olduğunca yakın konumlandır ✔ Kaba ve finisaj adımlarını ayır ✔ Gerekirse daha büyük çaplı takım kullan ✔ Hafif talaş yüküyle denemeler yap ✔ İş parçasını güçlü şekilde bağla

Bunlar basit ama etkili hamlelerdir ve birçok CNC operatörünün günlük çalışma alışkanlığı haline gelmiştir.

Sonuç

CNC tezgâhlarda titreşim problemi, doğru takım seçimi ve doğru işleme parametreleri ile büyük ölçüde önlenebilir. Btoolshop olarak, titreşimsiz ve stabil işleme için yüksek performanslı:

• güç tutucular
• shrink-fit tutucular
• karbür frezeler
• kaliteli pens sistemleri
• yüksek rijitlikli takım çözümleri

sunuyoruz.

Doğru takım doğru verim demektir — CNC üretiminde stabilite her şeydir.