CNC işleme prosesinde doğru kesme parametrelerinin belirlenmesi, üretim kalitesini ve verimliliğini doğrudan etkiler. Devir (RPM), ilerleme (Feed Rate) ve talaş yükü (Chip Load) gibi temel değerler doğru hesaplanmadığında; takım kırılmaları, yüzey hataları ve gereksiz maliyet artışı kaçınılmaz olur.

Bu rehberde CNC işleme için kesme parametrelerinin nasıl belirleneceğini adım adım, net formüllerle açıklıyoruz.

1. Devir (RPM) Nasıl Hesaplanır?

Devir, takımın iş parçası üzerinde bir dakikada yaptığı dönüş sayısıdır. Doğru RPM, takımın yapısına ve malzemeye göre belirlenir.

Formül:

RPM=(KesmeHızı×1000)(π×TakımC\capı)RPM = \frac{(Kesme Hızı × 1000)}{(π × Takım Çapı)}RPM=(π×TakımC\c​apı)(KesmeHızı×1000)​

Örnek:

Kesme hızı: 180 m/min Takım çapı: 10 mm

RPM≈5730RPM ≈ 5730RPM≈5730

Yani bu çap için 5700–6000 RPM arası idealdir.

2. İlerleme Hızı (Feed Rate) Nasıl Hesaplanır?

İlerleme, takımın iş parçası üzerindeki yatay hareket hızıdır.

Formül:

Feed=RPM×Dis\cBas\cıTalas\c(ChipLoad)×Dis\cSayısıFeed = RPM × Diş Başı Talaş (Chip Load) × Diş SayısıFeed=RPM×Dis\c​Bas\c​ıTalas\c​(ChipLoad)×Dis\c​Sayısı

Örnek:

RPM: 6000 Chip Load: 0.02 mm Diş Sayısı: 2

Feed=6000×0.02×2=240mm/minFeed = 6000 × 0.02 × 2 = 240 mm/minFeed=6000×0.02×2=240mm/min

3. Talaş Yükü (Chip Load) Nedir ve Nasıl Belirlenir?

Chip Load, her bir takım ağzının malzemeye ne kadar talaş daldığını ifade eder. Çok düşük ayarlanırsa sürtünme artar, çok yüksek ayarlanırsa takım kırılabilir.

Genel Chip Load Tavsiyeleri:

• Alüminyum → 0.02–0.06 mm
• Çelik → 0.01–0.03 mm
• Paslanmaz → 0.005–0.02 mm
• Sert Çelik (HRC 55–65) → 0.005–0.015 mm

Takım çapı büyüdükçe chip load artırılabilir.

4. Kesme Parametrelerinin Yanlış Ayarlanmasının Zararları

Yanlış RPM/Feed ayarları şu sonuçlara yol açar:

• Takım kırılması
• Aşırı ısınma
• Yüzey bozulması
• Titreşim artışı
• Gereksiz takım maliyeti
• Tezgâh yükünün yükselmesi

Bu nedenle her malzeme ve takım tipi için parametrelerin doğru hesaplanması gerekir.

5. CNC Operatörleri İçin Hızlı Parametre Ayar İpuçları

✔ Sert malzemede daha düşük ilerleme, daha yüksek devir ✔ Alüminyumda daha agresif ilerleme ✔ Küçük çaplarda yüksek RPM ✔ Takım aşınması ilerledikçe parametreyi düşür ✔ Titremeye karşı radial depth azalt ✔ Kaplamalı takımlarda daha yüksek hız kullanılabilir

6. Parametre Ayarlarında Kullanılan Yeni Teknolojiler

Son yıllarda yeni takım teknolojileri parametre ayarlarını daha esnek hale getirdi:

• Yüksek helis açılı HSM frezeler
• Titremeyi azaltan değişken hatveli takımlar
• DLC, TiSiN, AlCrN gibi gelişmiş kaplamalar
• Shrink-fit ve power chuck tutucular
• CAD/CAM parametre öneri modülleri

Bu teknoloji sayesinde operatör hataları azalıyor ve üretim hızlanıyor.

Sonuç

CNC işleme süreçlerinde doğru kesme parametreleri, hem üretim kalitesini hem de takım ömrünü belirleyen en önemli unsurlardan biridir. Devir, ilerleme ve talaş yükü, basit gibi görünse de her malzemeye ve duruma göre özel ayar gerektirir.

Btoolshop olarak; tüm CNC uygulamaları için profesyonel karbür frezeler, kaliteli tutucular ve parametre desteği sunarak üreticilerin işleme verimliliğini artırmasına yardımcı oluyoruz.